Un luns de xuño, a praia de As Furnas no Porto do Son estaba viva. O nordés, forte como é costume, no seu lugar e tempo; o mar verde, polinesio; dous surfistas alemáns agardaban as olas; o monte Louro gardando a entrada da ría de Muros e máis alá, envolto en brétema, Finisterre. Ninguén máis. No bar restaurante o rapaz que coñecemos de hai anos, hoxe co pelo xa canoso, e nós. Foi dende neno, un rapaz serio e atento de poucas falas e ségueo sendo. Contesta con monosílabos ou con frases cortas, se cadra, costume dos seus anos mariñeiros. No bar poucos cambios. Dobre ventá e pouco máis. Os mapas seguen nas paredes; o cadro cos nós mariñeiros tamén; os calamares e a tortilla son os de sempre. Non lle preguntei se o aparecer na serie Fariña como o restaurante onde se xuntaban os narcos trouxera novas xentes como acontecera cando filmaran Mar Adentro e puxeran unha placa e máis tarde unha escultura de Manuel Sampedro na furna onde quedara tetrapléxico. Supoño que si e se non viñeron, virán pois xa se anuncian viaxes turísticos pola costa da fariña. Agardamos polos arroaces, que sempre cumpren pero non viñeron; tanto ten; están aí e hai pouco a unhas millas ao sur puideron filmar unha manda de 3000 como poucas veces se tiña visto. Tamén as baleas se achegan de novo a estas costas. Cousa turística non será (espero).
Dous meses despois é outra historia. Esta praia ateigada de xente, como acontece desde hai uns anos, no mes de agosto, morre. Hai praias así, túzaras, ensimismadas, axeitadas só para xentes como elas. Outras aturan mellor os xentíos e as bandeiras azuis. Esta non. Cando chega o formigueiro, e agora en xullo e agosto chega sempre, cala e non deixa ver o que é. Semella unha praia como tantas, fermosa e longa, pero é algo máis. A súa natureza é animal. Antón Tovar dicía do mar da Lanzada, cando a Lanzada era a Lanzada, que era como un tigre pero agora o mar das Furnas como o da Lanzada é como un tigre pechado na gaiola dun zoolóxico e cheo de parasitos. Os parasitos, somos nós.
A casa que alugamos na praia de Queiruga, moi preto de As Furnas, está “feita a man” polo seu dono, un pequeno contratista do Porto do Son. É sinxela, cun pequeno xardín cheo desa decoración kitsch da que semellan gustar os homes como o noso caseiro e tantos outros. Un arado, dúas rodas de carro de bois, un pequeno hórreo de “xoguete”, un cruceiro e mesmo algún anano deses que se ven nos xardíns austríacos, conviven no xardín con cipreses e hortensias. É unha estraña mestura, sen dúbida, pero a todo se afai un. Nos tellados das casas veciñas acostuman a se pousar moitos corvos que non serán como os “feros corvos de Xallas” de Pondal pero como se o fosen. Desde o filme de Hitchcock, esa ringleiras de paxaros pousados en fíos eléctricos e tellados son como un agoiro sinistro de non se sabe qué e un olla para eles cun certo desacougo. Na praia de Queiruga entra o Atlántico con forza case todos os días e un cartel na beira da area advirte da súa perigosidade. Hoxe, domingo canicular en “ola de calor” despois dun mes de xullo con chuvias e néboas fartas, encheuse de xente como non a vira nos moitos anos que vimos aquí. Moita calor, a mar chairiña, sen vento nin olas, a auga quente. Unha combinación tal, inédita nesta praia, trouxo a ela centos de persoas. Autocaravanas, francesas, británicas, españolas e alemás convivían cos nativos que son os que polas tardes baixan á praia. Na auga só se escoita galego da costa; na area, galego, español, francés, e alemán. Os inimigos do erotismo que outros anos ocupaban un extremo da praia ou ateigaban a praia veciña de Baroña, decidiron este ano mesturarse aquí cos téxtiles e mostran rabos e ventres cunha certa fachenda entre a indiferenza do proletariado da area afeito a ver de todo. Non son precisamente corpos gregos a maioría deles pero os que así locen os seus coiros manteigosos que dicía Castelao, deben ter moita autoestima que segundo a precisa definición de Ambroise Bierce, é, a apreciación incorrecta dun mesmo. Tetas, rabos e ventres, sen contexto, son pura anatomía sen maior interese pero préstanse a encontros “curiosos”. Atoparse con dous colegas, home e muller, moi finiquiteiros eles, totalmente espidos, e manter unha conversa como se fóramos flegmáticos británicos vitorianos, é cousa digna de ver. Non sei si cando os volva ver vestidos ou coa bata clínica poderei esquecer a imaxe da praia.
No Porto do Son repiten ás tradicionais festa do polbo, festa hortera, movida urbana (para nenos), Feira Celta e as pintorescas e insólitas visitas guiadas pola noite aos petroglifos, (hai que levar lanterna). Imaxino que algún destes guías noitébregos invocará druidas celtas ou algo semellante no que chaman “visitas dramatizadas”, unha variante máis do kitsch turístico que inza sen pouso desde hai anos camiño do que Philippe Murray chama a sociedade hiperfestiva.
Onte no café Loreto da praza do Porto do Son apareceu Mariano Rajoy que foi moi solicitado polos presentes para facerse un selfie co ex-presidente. Rajoy, díxolle ao alcalde, que estivera no Son cos seus pais cando tiña un ano e quería visitalo de novo. Seica tiña algún recordo desa visita ou iso é polo menos o que di o xornal pero demorou 50 anos en volver. Se cadra, os afeitos a Sanxenxo precisan de xentíos alleos e aquí como dicía esa inglesa que se queixaba dos moitos españois de Benidorn, hai moitos galegos que falan nesa lingua na que Rajoy nunca pronunciou publicamente unha soa palabra. Poucas horas despois era Feijóo o que se deixaba ver no mesmo café. Os dous cafés desta praza malia ás inevitables pantallas de televisión prendidas, son acolledores pero por algunha razón, que non fun quen de descubrir, teñen un sistema nugallán de atender á clientela. Dez ou quince minutos mínimo para recoller o pedido (un café); outros quince para que chegue á mesa e iso sen que importe o número de clientes que agardan. É o estilo da casa e os clientes semellan estar afeitos a esta preguiza e non se queixan da demora.
En fin. Que devagar estas praias da ribeira sur da ría de Muros van acollendo cada ano máis xente, un 28 % máis segundo os xornais, e os políticos comezan a interesarse por elas. Non é unha boa nova pero as cousas son como son e ás veces, nin sequera así. E xa, nin nos queda Portugal…