En 1962 don Álvaro Cunqueiro e o fotógrafo Magar percorren o camiño galego de Santiago facendo unha reportaxe para o Faro de Vigo. Chegan á igrexa do Cebreiro onde os aparellos do fotógrafo espertan a curiosidade dos veciños. Unha muller pregúntalle a Cunqueiro:
- ¿Son os que veñen amañar a carretera?
- Non, señora, somos peregrinos…
- ! Fai dous anos que pasou un…!
Cunqueiro non pode deixar de ser Cunqueiro. Avivecido pola resposta da veciña, lembra que ven de ler unha vida de Bertrand du Gluesclin que por prometer en tempos idos vir de peregrino a Compostela e non facelo, anda a súa ánima en pena, segundo conta un vello romance francés, cumprindo a promesa que fixo en vida. En tempos de Cunqueiro os peregrinos aínda non eran como hoxe esa masa anónima que ateiga os camiños polo que eran preguntas acaídas demandar dos veciños do Cebreiro novas ou lembranzas antigas de Gaiferos, de Germain Nouveau ou de Bertrand de Gluesclin dos que se cadra, quedaría algunha pegada do seu paso polo que Cunqueiro pregúntalle á veciña si ese peregrino que pasou hai dous anos era de mediana estatura e barba rubia e si ao falar cruzaba as mans detrás da cabeza. Non foi o caso:
- Era alto como vosté, dispensando, e de bigote.
A pregunta non sería hoxe de moito proveito. O dia 13 do mes de Nadal o concello de Compostela púxolle o selo na compostela ao peregrino 300.000 dos que neste ano se achegaron a Santiago polos camiños xacobeos. Moitos parecen. Hai anos que os nativos do país procuran fuxir das rúas vellas de Compostela cheas de xentes, que como en Venecia, roubáronlle a cidade aos seus habitantes se roubar é palabra axeitada pois os composteláns foron entusiastas colaboradores desa masa camiñante que hoxe asolaga a cidade.
Alguén dixo que o turismo consiste en transportar xente que estaría mellor na súa casa a lugares que estarían mellor sen eles. Risco, tamén Otero supoño, estarían de acordo con esta enxoita definición pois xa nunha data temperán como 1927 na que os turistas en Galicia eran tan raros como os peregrinos, non se privaba de botar pestes e aldraxes contra o turismo, o mais inmoral dos negocios é o que mais se asemella á prostitución. Unha nova publicada en El País no mes de nadal informaba das cidades máis abafadas e ameazadas polo turismo masivo: Roma, Venecia, Amsterdan ou Barcelona están nos primeiros postos entre as grandes cidades pero coido que Compostela, en termos relativos aínda o está máis e as nosas cidades “veciñas” de Porto e Lisboa, tamén..
Nos últimos anos, ata a súa morte en 2006, foi Philippe Muray, quen fixo do turismo o quinto xinete da apocalipse que converte en feo todo o que foi fermoso i en simulacro todo o real. O turista de (masas) é o representante do que Muray chama o Home Festivus-Festivus, a nova faciana do Homo Sapiens-Sapiens. Haberá que falar devagar das ideas de este escritor que despois de anos de esquecemento ve como hoxe se reeditan os seus libros na Francia que os rexeitou cando foron publicados recorrendo como é o costume, á preguizosa etiqueta de obras dun pensador de dereitas[1].
[1] En español ten publicado só dous libros: Queridos yidadistas, Nuevo Inicio, 2010, e El Imperio del bien, Nuevo Inicio, 2012. En francés a súa obra, Essais, Les Belle Lettres, 2015, recolle toda a súa obra ensaística e Festivus-Festivus, as conversas con Elisabeth Levy. Champs. 2005.