Meu abril chegou arrastrando carga pesada de marzo. A finais do mes pasado falecía o músico e artista plástico Nito Contreras, o Nitolo da mocidade na vila, un home que recordo dono dunha vontade e alegría contaxiosas, polo menos nos anos que mantiven trato con el, os últimos do franquismo e os primeiros do que logo chamariamos Transición, un tempo dun sen vivir político cotiá que non rematou ata a vitoria socialista do 82. Lembro que por entón, os da banda vilega mantiñamos a rebeldía e a curiosidade intactas, aínda que a militancia non nos durou moito e pouco a pouco deixamos de entoar cancións revolucionarias, como aquela versión ácrata da Bandiera rossa do Nitolo («Bandiera rossa e nera trionfera / E viva la anarchia e la libertá»). Os himnos pasaron a ser moitos e variados, e máis que serían despois. O repertorio anímico e guitarreiro incluía cancións de Dylan, Van Morrison, os Rollings, a Velvet, os Kinks, Lou Reed, Bowie, Patti Smith, Pink Floyd, a Bonet, o Sisa, o Pau Riba, Lole y Manuel, Claudina e Alberto Gambino, os Sex Pistols, Batallán, os Veneno, Chicho Sánchez Ferlosio, Aute, Amancio Prada, Krahe, Secos&Molhados (todo un descubrimento que chegou con atraso do Brasil e da man musicalmente inocente do Antonio), ademais das de Brassens, Brel e o primeiro Moustaki… e, claro, o Out of time sesenteiro dos Rolling, versión en castelán do Sergio e segunda voz do Javi, e os clásicos da Creedence porque ela soltoume un día: «Sabes? eu aprendín a bailar sentada, escoitando á Creedence».
El vestía case sempre camisa branca e lucía no nocello esquerdo un pequeno colar de bixutería a modo de trofeo. A ela, dona dun andar veleiro, calquera cousa lle acaía ben. Estaban tan delgados que lles sobraba a cama dunha praza que compartían. Tamén se mandaban cartas longas e apaixonadas, e mesmo notas con prosas e poemas. Ela escribía como camiñaba pola vida, de corrido, sen puntos nin comas: «y mientras el viento orea la hierba sangrante de primavera ellos escuchan música de Bob Dylan como si el cielo se juntase con la tierra en una tarde amarilla entre grisácea y luminosa y entonces es cuando decido que va a serme muy difícil separarme de ti quizás porque te siento en las yemas de los dedos como si te me escurrieras». El, en fin, digamos que gustaba máis da escuridade: «En tus cavernas procuro versos y poemas, / la primavera no persignada por ceniza. / Hablo de amor / necio / profundo / trascendente». Cousas de mozos namorados que pouco sabían da vida e case nada do amor e as súas circunstancias. Certo que despois tampouco aprendes moito sobre eses e outros misterios, agás un certo sentido do ridículo que che alerta para non falar ou escribir máis que con leves pinceladas sobre os anos da mocidade.
Onde vai que pasou o furacán do tempo e arrasou con todo ou case todo. Sempre demasiado. Aprendes que a vida é perder: amores duradeiros e fuxidíos, ilusións, alegrías, desgrazas, proxectos… Hoxe contemplo os recordos daquel abril co ton agridoce da nostalxia e o saber que estamos reescribindo continuamente a novela da nosa vida, mesmo con falsidades para embelecer a mediocridade do noso pasado. Vivir é vivir cara adiante, pero ante a insatisfacción do presente e a incerteza do futuro, tampouco pasa nada se visitamos de vez en cando e libres de remorsos ese lugar onde xa non pasa nada. Penso que non lle faltaba razón ao que cantaba o Aute: co tempo todos nos convertemos en asasinos daqueles nenos e mozos das vellas fotografías, pero… sempre queda a música. Por iso, aquí e agora esquezo o do mes máis cruel do ano, de Elliot, e quedo co da María del Mar Bonet, o de «fará gris, fará bo día», o mes ciclotímico que tan ben define as luces e as sombras das nosas vidas. Aquel Abril que lle dedicou, en abril de 1975, ao seu amigo o Zeca Afonso e que tanta carga de esperanza tiña daquela para nós: «Querido, non esteas triste / se che custa alentar; / se non nos cambiou marzo, / un bo abril o fará».