Cousas [do confinamento]
Cantos de nós estaremos pensando, unha vez máis, en aplicar nestes días de confinamento ou logo de que pasen as correntes apestadas, aquel proverbio chino que reza: «O mellor momento para plantar unha árbore foi fai 20 anos. O segundo mellor momento é agora». Confeso que nunca cheguei a aplicar con éxito o proverbio porque tal vez nunca souben que facer. Penso que todo o que fixen, ben, regular, mal ou peor, foi sen proxectalo, froito da curiosidade do momento, de que me tirou a inclinación por aí ou, en moitas ocasións, derrotado polas circunstancias.
Un remata un pouco farto de escoitar nestes días ese mantra de co único importante que hai na vida é vivir, un tópico que se ven repetindo desde a antigüidade, desde o «carpe diem» de Horacio ata a chamada «A vivir, a vivir, que la vida no es medida ni porvenir» da canción de Aute, pasando polo famoso verso do poema de Hölderlin, «A vida é a tarefa do home neste mundo», por citar tres exemplos que teño empregado a miúdo. A pouco que cavilemos no tema, darémonos conta que para vivir como vivimos a inmensa maioría dos humanos, en sociedade, e non só sobrevivir ou mal vivir, fan falta unhas boas doses de liberdade, xustiza e igualdade social, solidariedade, responsabilidade e compromiso cívico, e mellor se van acompañadas de alegría, coraxe, saúde e amor. Polo que sabemos, semella que non resulta fácil. Moito me temo que polo de agora acerta máis aquel pecio negativo de Ferlosio: «Babilonios somos; no nos vuelva la tentación de levantar ninguna torre juntos. Más bien ¡dejémonos ya de una vez por imposibles los unos a los otros, como buenos hermanos!».
É normal que nos comuniquemos máis cos achegados en tempos de incerteza e preocupación, pero sen esquecer que en poucas ocasións é oportuno falar por falar ou falar moito de nós mesmos e que incluso podemos resultar aburridos para as amizades que amablemente nos escoitan. Cioran, mestre no emprego da esaxeración, escribiu: «Non deberiamos molestar aos nosos amigos máis que para o noso enterro. E aínda así…».
Unha querida e vella amiga envioume unhas fotos da primavera de 2008 nas que aparecemos fatigando o día na praia de coios a carón do faro de Lariño. Esqueceuse, seguro que conscientemente, de axuntar coas fotos aqueles versos que Machado compuxo para Guiomar: «Y te enviaré mi canción: / “Se canta lo que se pierde”, / con un papagayo verde / que la diga en tu balcón».
Soño que desperto alterado na madrugada cuns versos do Poema do Cid na boca, «Apriesa cantan los gallos é quieren quebrar albores», e con ganas de saír a camiñar. Case deseguido, venme á cabeza un verso do Mr. Tambourine man de Dylan, «Deixa que esqueza o hoxe ata mañá», dou a volta na cama e volvo a durmir mentres esbozo un sorriso e penso que tampouco está tan mal non ter as cousas claras.